Isang madilim na kabanata sa sistema ng hustisya sa Pilipinas ang nabuksan sa paglilitis kay Mark Taguba. Si Taguba, na ngayon ay nakararanas ng habambuhay na pagkabilanggo dahil sa pagkakadawit sa ilegal na droga, ay nagbahagi ng kanyang salaysay na nagpapakita ng korapsyon sa loob ng Bureau of Customs (BOC).

Ang kanyang kwento ay hindi lamang tungkol sa kanyang kaso, kundi pati na rin sa isang sistema na kung saan ang mga malalaking opisyal ay nakakalusot habang ang mga tulad niya ay napaparusahan. Sa pamamagitan ng kanyang testimonya, nabunyag ang mga pangyayari na nagtulak sa kanya sa kanyang kasalukuyang sitwasyon, mula sa pag-operate ng kanyang negosyo hanggang sa pagkakadawit sa isyu ng droga.

Ang Simula ng Lahat: EMT Trading at ang Negosyo ni Taguba

Ayon kay Taguba, ang lahat ay nagsimula sa kanyang negosyong “EMT Trading.” Hindi siya isang customs broker, bagkus, siya ay isang “Consign for hire,” kung saan “Pinagagamit nila yung consign nila for a royalty fee.” Dito niya nakilala si Irene May Tatad, ang may-ari ng EMT Trading. Siya rin ay may broker na si TJ, na siyang “naka-proseso” ng mga papeles.

Nilinaw ni Taguba na ang kanyang negosyo ay “Tracking,” hindi pagiging broker, taliwas sa lumalabas sa media. “Ang negosyo ko po is talaga tracking,” ani niya. Ito ang naging daan niya para makapasok sa mundo ng importasyon at customs.

Ang Sistema sa Customs: Green Lane, Yellow Lane, at Red Lane

Ang Bureau of Customs ay may tatlong linya para sa mga shipment: ang “green lane,” “yellow lane,” at “red lane.” Ayon kay Taguba, ang green lane ay “Hindi na siya sub check for inspection no physical inspection and no document inspection as well,” ibig sabihin, walang inspeksyon. Ang yellow lane naman ay may inspeksyon lamang ng dokumento, “sa ano lang document lang,” habang ang red lane ay mayroong pisikal na inspeksyon.

Dahil sa “Tara system,” halos lahat ng shipment ni Taguba ay dumadaan sa green lane. “Halos lahat po na shipments ko green Lane po,” pag-amin niya. Dito pumapasok ang “Tara system,” isang lingguhang suhol para makadaan sa green lane. “So weekly magbibigay ka kada container na na re-release mo napaparating mo,” dagdag niya.

Ang “Tara System”: Isang Lingguhang Bayaran

Isa sa mga pinakamalaking rebelasyon ni Taguba ay ang “Tara system.” Ito ay isang sistema ng lingguhang suhol na nagkakahalaga ng P170,000 kada container. “Lahat po kasi ng ah container ko uniform po yung ano niya eh yung binabayad oo so 170,000 per container per container,” paliwanag niya. Sa isang linggo, umaabot si Taguba ng 100 containers, na nagreresulta sa P17 million kada linggo, “If 170,000 per container and you have 100 containers for one week, how much is that 17 million,” pero nilinaw niya na.

“Hindi ko po pera yun hindi ko po pera yun kumbaga, yeah, I know nagpa-process lang naman ako eh so but that’s how huge Opo ganun po yung mga pumapasok na pera OP only green Lane.” Ang perang ito ay ipinapamahagi sa iba’t ibang opisina sa loob ng BOC: “ig ess ah collector ciis alam ko na na you mentioned in paragraph 15 of your affidavit micp ssdc comen ciis ciis district ipr ig ess ess District fed aocg and i a,” sabi ni Taguba.

Problema sa Shipment at ang “Davao Group”

Paglipas ng panahon, nagsimula nang magkaproblema ang mga shipment ni Taguba. “After some time biglang nakaka-receive ka na ng alert,” ani niya. Para malutas ito, kailangan niyang magbayad ng karagdagang “SOP” para ma-release ang kanyang mga containers. Dito niya nakilala ang “Davao group” sa pamamagitan ni Jojo Bacud.

Para makasali sa grupo, nagbigay si Taguba ng P5 million bilang “Tuition fee” kay Small Abilla. “Kasi pinapunta nila ako doon eh wala na naman akong ah sabi nila kailangan ko raw magbigay ng tuition fee tuition fee yes so yun yung kanilang ginamit na word tuition fee and What is the purpose of this tuition fee Ayun parang para ma-accept daw ako sa grupo nila Tapos every week magbibigay ako sa kanila ng pera,” pahayag ni Taguba.

Ang “Command Center” sa Customs at si “Big Brother”

Ayon kay Taguba, nagkaroon ng “command center” sa loob ng customs na siyang nagkokontrol ng pag-alert sa mga shipment. “Sila na lang yung pwedeng magtnasan po itong command center na binabanggit niyo sa customs, ginawa nilang n time lang ni f do ni commissioner is commissioner fon still here,”. Pagkatapos ng “Davao group,” na-refer si Taguba kay “Big Brother” (Allen Capuyan) para maayos ang kanyang mga shipment, na nagpapatunay ng mas malalim na sistema ng korapsyon.

Ang Pagkakadawit sa Ilegal na Droga

Ang lahat ay humantong sa pagkakadawit ni Taguba sa 604 kilos ng shabu na nasabat sa Valenzuela. Ipinahayag ni Taguba na wala siyang kaalaman tungkol sa droga. “Nung nag-imbestiga sa NBI Preliminary investigation lahat po ng dinaanan, nung kargamento kinasuhan so hanggang sa pinakataas hanggang sa pinakababa,”. Dagdag pa niya, “Ang kaso sa amin is conspiracy pero nagawa nila ng paraan na pwedeng conspiracy nga siya pero matatanggal yung mga matataas na tao, tulad nila commissioner file doon at kami maiiwan.” Nangangahulugan ito na habang siya ay kinasuhan, ang mga malalaking opisyal ng BOC, tulad nina Commissioner Faeldon, Neil Estrella, at Joel Pinawin ay natanggalan ng kaso.

Ang Hatol at ang Paglaban sa Korte

Si Taguba ay nahatulan ng habambuhay na pagkabilanggo, na katumbas ng 20 years at 1 day hanggang 40 years. “Sinentensyahan po ako ng live Oh Lord life sentence and that is equivalent to 20 years and one day to 40 years,” . Ngunit hindi siya sumusuko. Naghain siya ng motion for reconsideration at inhibition laban sa presiding judge, dahil naniniwala siyang hindi patas ang desisyon. “Nilalabanan pa rin namin sila ng patas,” ani niya.

Ang pagkakulong niya ay nagpapakita umano kung paano nakakalusot ang mga tiwaling opisyal, habang ang mga pribadong indibidwal ang napaparusahan. “Sa mga hindi nakakaintinde pagka narinig mo ung customs ah mo tinamaan na OP ano Tatrabaho sa customs so gumagana yung ano natin justice system natin walang BOC official na nakasama wala kahit isa all of you were private individuals,”.

Pagbanggit kina Pulong Duterte at Man Scorpio

Sa kanyang affidavit, binanggit din ni Taguba ang mga pangalan nina Pulong Duterte at Man Scorpio. Ayon kay Taguba, ang mga pangalang ito ay nanggaling sa “Davao group” na sina tita nani and Sia Jack. Sila umano ang mag-aayos ng kanyang mga shipments. “Actually your owner ang nag-mention naman yan yang yung mga personalidad na sinabi ko e sila tita nani and Sia Jack. Ayun nga si pulong Duterte ang ah mag-aayos nung ano Magbibigay ako ng pera sa kanila si si man Scorpio nababanggit din nila kasi pumupunta rin sa BOC nag-aayos din ng mga alerts so sa kanila po galing paliwanag niya. Ito ay nagpapakita ng mas malawak na network ng korapsyon na sangkot ang mga kilalang personalidad.

Ang Kanyang Panawagan at Paghingi ng Hustisya

Sa huli, humingi ng tawad si Taguba at sinabing ang kanyang kasalanan ay ang pagiging bahagi ng “Tara system.” “Meron man akong kasalanan yun po yung tara system totoo naman po lahat yun nagsabit po ako sa simula pa lang Senate Hearing, nag-operate na ako nag-request pa ako ng executive session binigyan pa ako ng sergeant at arms yung mga nilabas si senator lon. Noon hindi ko naman po kilala senator lakon e sarili niyang imbestigasyon yun e mga nilabas siyang flowchart, yun lang naman ang kasalanan ko,”. Itinanggi niya ang pagkakadawit sa droga. “yung shabu, hindi ko po talaga ginawa yan hindi ko po gagawin yan kailan man.” Sinubukan niyang maging state witness pero hindi ito natuloy.

Ang testimonya ni Mark Taguba ay naglalahad ng isang malalimang problema ng korapsyon sa Bureau of Customs. Ang kanyang kwento ay hindi lamang tungkol sa kanya, kundi pati na rin sa isang sistemang kung saan ang hustisya ay tila hindi pantay. Kaya’t mahalaga na mapakinggan ang kanyang panawagan para sa hustisya, at masuri ang mga impormasyon na kanyang ibinunyag para sa ikabubuti ng lahat. Dapat na magkaroon ng masusing imbestigasyon at reporma sa sistema ng hustisya ng Pilipinas.

Follow us on our social media:
📺www.youtube.com/@PinasNews
👉www.facebook.com/pinasnewstv